Kolejna postać związana z Zabrzem zostanie upamiętniona. To Bronisław Hager, którego wspomnienia niebawem zostaną wydane drukiem. W zabrzańskich Biskupicach znajduje się ulica jego imienia, która łączy dzielnicę z centrum miasta. Nie wszyscy zabrzanie pamiętają jednak, kim był wspomniany patron.
Kim był Bronisław Hager?
Bronisław Hager został upamiętniony w Panteonie Górnośląskim, w sali ludzi nauki. Urodził się 30 stycznia 1890 roku w Miłosławiu, a zmarł 30 czerwca 1969 w Tarnowskich Górach. Był lekarzem, ale też działaczem niepodległościowym i społecznym. Mając zaledwie 13 lat rozprowadzał ulotki na rzecz wyboru Wojciecha Korfantego do Koła Polskiego w parlamencie niemieckim.
Uczył się w gimnazjum w Pszczynie, ale kilka lat później przeniósł się do Lucerny w Szwajcarii, gdzie zdał maturę. Tam też podjął studia medyczne, jednakże po zaledwie roku studiowania przeprowadził się do Krakowa, gdzie 27 marca 1914 roku otrzymał dyplom lekarski w Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kiedy wybuchła I wojna światowa pracował w stolicy Małopolski, gdzie zatrudniono go w klinice ginekologiczno-położniczej i pogotowiu w Krakowie. Niedługo później otrzymał powołanie do wojska austriackiego. Pełnił służbę w różnych formacjach sanitarnych szpitala polowego pod egidą austriackiego Czerwonego Krzyża. Był m.in. lekarzem „szpitala cholerycznego”.
Bronisław Hager: I wojna światowa i 20-lecie międzywojenne
Kiedy wojna dobiegła końca, trafił do niewoli ukraińskiej. Udało mu się powrócić do domu w Zabrzu dopiero w czerwcu 1919 roku. Bronisław Hager nie próżnował. Już miesiąc później podjął pracę w zabrzańskim szpitalu. To jednak nie wszystko, bowiem jedną z jego pasji był śpiew. Postanowił zatem dołączyć do miejskiego chóru. Powierzono mu kierowanie chórem męskim „Moniuszko”. Aktywnie działał także w podziemiu niepodległościowym. Był założycielem i kierownikiem Delegatury Komisarza Opiekuńczego Polskiego Czerwonego Krzyża na Niemcy z siedzibą w Zabrzu, a Wojciech Korfanty mianował go komisarzem plebiscytowym na powiat zabrski.
Co więcej, wraz z wybuchem III powstania śląskiego, mianowano go komisarzem cywilnym i lekarzem pułku im. Stefana Czarnieckiego. Zabrze porzucił w 1922 roku, zatem wtedy kiedy w wyniku plebiscytu miasto znalazło się po niemieckiej stronie. Lekarz i patriota przeprowadził się do Tarnowskich Gór, gdzie dalej pracował jako medyk. Niedługo później został nawet tarnogórskim radnym, a później, w latach 1927-1930, nawet wiceburmistrzem. Za jego kadencji w Tarnowskich Górach powstała m.in. oczyszczalnia ścieków, kanalizacja, łaźnia miejska, dom seniora oraz szkoła powszechna.
Uczestniczył w kampanii wrześniowej
Podczas II wojny światowej ponownie wrócił do służby. Pracował najpierw w szpitalu w Tarnowskich Górach, a później w Tarnopolu, a po zakończeniu kampanii wrześniowej wyjechał do Francji, gdzie służył w Centrum Wyszkolenia Sanitarnego w Combourg do czerwca 1940 roku, kiedy został ewakuowany do Wielkiej Brytanii. Na Wyspach pracował m.in. jako lekarz szkolny polskiego gimnazjum w Szkocji, później był też kierownikiem Sekcji Lekarskiej w Ministerstwie Odbudowy Administracji Publicznej Rządu Polskiego w Londynie, a także członkiem Rady Narodowej Rzeczypospolitej Polskiej, z kolei w czerwcu 1945 roku mianowano go lekarzem do spraw pomocy i odbudowy UNRRA.
Wojenna tułaczka zakończyła się w 1946 roku, a do domu wrócił dopiero rok po zakończeniu II wojny światowej. W nowej polskiej rzeczywistości nadal pracował jako lekarz. Zatrudnienie znalazł w jednym z chorzowskich szpitali, a później przeniósł się do Tarnowskich Gór. Choć zmarł w mieście, w którym pełnił mandat radnego, chciał, aby pochowano go właśnie w Zabrzu. Tak też uczyniono.
Bożena Hager-Małecka to córka Bronisława Hagera
Swoją pasję i poglądy przekazał córce, która powinna być dobrze znana mieszkańcom Zabrza. To jej imię nosi biskupickie rondo znajdujące się tuż przy Lidlu, a obok ulicy Bronisława Hagera. Mowa o Bożenie Hager-Małeckiej, córce Bronisława i Ludmiły Rudzkiej, którą Hager poślubił w 1920 roku.
Wspomnienia Bronisława Hagera zostaną wydane
Teraz jego wspomnienia ujrzą światło dzienne. We wtorek, 24 stycznia, w Muzeum w Tarnowskich Górach podpisana została umowa między Stanisławem Torbusem, (prawnukiem Bronisława Hagera) Beatą Kiszel (dyrektor Muzeum w Tarnowskich Górach) i Elżbietą Dębowską (dyrektor Muzeum Miejskiego w Zabrzu) dotycząca wydania wspomnień Bronisława Hagera. Publikacja nosi tytuł „Moja droga do wolności. Wspomnienia z młodych lat”. Wspomnienia Bronisława Hagera obejmują czas od wczesnego dzieciństwa autora spędzonego w Pszczewie, poprzez lata szkolne w Pszczynie i Zaborzu (obecnie dzielnicy Zabrza), studia w Zurychu i Krakowie, służbę w armii austriackiej w czasie pierwszej wojny światowej, aż po lata 1919–1922.
Wiadomo też, że książka „Moja droga do wolności. Wspomnienia z młodych lat” zostanie wydana już w tym roku.
Źródła:
M. Karnówka, J. Stomska: Bronisław Hager lekarz, społecznik, samorządowiec,Tarnowskie Góry, Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Tarnogórskiej, 2004.
Ł. M. Drozdz, I.J. Iwaniszyn-Popowicz: Doktor Bronisław Hager (1890–1969) – lekarz i polityk. „Wiadomości Lekarskie”, 2008
