Seniorzy z Zakładu Karnego w Zabrzu wiedzą już jak obsługiwać komputer, radzić sobie z trudnymi emocjami oraz być aktywnym nawet w czasie epidemii koronawirusa. A to wszystko dzięki zajęciom realizowanym przez wychowawców i psychologa w ramach programu "@kademia Pełni Życia dla Seniorów. Jesień Życia – Wiosna Możliwości".
Edukujemy i aktywizujemy
Zajęcia dla skazanych w wieku senioralnym są bardzo potrzebne, gdyż w polskich zakładach karnych jak i w społeczeństwie z roku na rok przybywa osób w podeszłym wieku. Wiadomo, że będzie ich coraz więcej. Społeczeństwo starzeje się, życie się wydłuża i w wiek senioralny wkraczają skazani z wieloletnimi wyrokami. Dlatego funkcjonariusze z Zakładu Karnego w Zabrzu wychodząc naprzeciw rosnącym wymaganiom stawianym osobom powracającym do społeczeństwa, a także zmieniającej się rzeczywistości, w której będą funkcjonować po opuszczeniu zakładu karnego realizują zajęcia dostosowane do potrzeb seniorów, które przygotowują ich do powrotu do społeczeństwa. Jest to bardzo ważne bowiem większość seniorów po odbyciu kary będzie zdana sama na siebie. Niewielu z nich może liczyć na wsparcie osób bliskich czy też uda się do placówek opiekuńczych. Będą musieli zmierzyć się z ,,nową” rzeczywistością związaną z postępem cywilizacyjnym, który dokonał się w czasie, gdy odbywali wieloletni wyrok (bankomaty, telefony komórkowe itp.), bądź ze zmianami wprowadzonymi w związku z epidemią koronawirusa (noszenie maseczek, zachowanie dystansu społecznego, ograniczenie wychodzenia z domu).
Akademia dla seniorów
Głównym celem programu pn. "@kademia Pełni Życia dla Seniorów. Jesień życia – wiosna możliwości" jest przygotowanie skazanych seniorów do readaptacji społecznej, wyposażenie w wiedzę i umiejętności, które będą zapobiegały ich wykluczeniu cyfrowemu i społecznemu, a w konsekwencji ponownemu wchodzeniu w konflikt z prawem. Podczas zajęć wychowawcy oraz psycholog uczą osadzonych przełamywać stereotypy dotyczące starości, obsługiwać komputer i ćwiczyć z jego pomocą procesy poznawcze, a także jak dbać o zdrowie, radzić sobie z emocjami, być aktywnym niezależnie od wieku i stanu zdrowia. Program zdobył I miejsce w konkursie Dyrektora Generalnego Służby Więziennej na program resocjalizacji dla skazanych seniorów.
VI edycja - inna niż wszystkie
W zabrzańskiej jednostce właśnie zakończyła się już VI edycja programu dla seniorów. Wzięło w niej udział 10 skazanych powyżej 55 r.ż. Edycja ta różniła się jednak od pozostałych. Ze względów bezpieczeństwa - zagrożenie spowodowane wirusem COVID-19 - nie odbyły się zajęcia integracyjne z seniorami z okolicznych placówek (w zamian przeprowadzono dodatkowe zajęcia komputerowe). Bowiem w jednostce wprowadzono szereg działań mających na celu ochronę zdrowia funkcjonariuszy, pracowników oraz osadzonych i zapobieganie rozprzestrzenianiu się koronawirusa. Już od marca br. wstrzymano wszelkie wyjścia skazanych poza teren jednostki jaki i wizyty osób z zewnątrz. Wszystkie osoby wchodzące na teren zakładu karnego mają mierzoną temperaturę – osoby z gorączką nie są wpuszczane. Dodatkowo funkcjonariusze, którzy mają bezpośredni kontakt ze skazanym np. wychowawcy prowadzący oddziaływania wychowawcze noszą maseczki ochronne i rękawiczki, a zajęcia odbywają się indywidualnie lub w małych grupach.
Stop wykluczeniu cyfrowemu seniorów
Ważnym elementem programu "@kademia Pełni Życia dla Seniorów" jest "oswajanie” seniorów z obsługą komputera. Niemal połowa Polaków powyżej 50 roku życia nie korzysta z komputera i Internetu. Są wykluczeni cyfrowo, a wraz z postępującą cyfryzacją naszego życia – także społecznie. Niemalże wszyscy skazani seniorzy właśnie podczas zajęć w zakładzie karnym po raz pierwszy w życiu korzystają z komputera. Przyznają, że obawiają się nowych technologii i są one dla nich trudną barierą do pokonania. Boją się, że coś zepsują, że obsługa komputer jest skomplikowana, a także ulegają stereotypowi, że są już za starzy na naukę.
Przed zajęciami nigdy wcześniej nie korzystałem z komputera, ponieważ myślałem, że komputer i Internet to zabawki dla młodych, a ja to już za stary jestem, żeby czegoś nowego się nauczyć. Bałem się, że jeszcze coś źle wcisnę i zepsuję – przyznaje Ryszard, 59 letni uczestnik programu dla seniorów.
Oswojony – już nie taki straszny
Podczas zajęć programu "@kademia Pełnia Życia dla Seniorów" funkcjonariusze przekonują seniorów, że nic bardziej mylnego, przełamują stereotypy i uczą jak "oswoić" myszkę i komputer, aby pomagał im w życiu codziennym.
Uświadamiamy osadzonym, że umiejętność obsługi komputera może zapewnić im większą samodzielność i bezpieczeństwo po opuszczeniu zakładu karnego. Jest to szczególnie istotne w czasie epidemii, kiedy seniorzy wychodzenie z domu powinni ograniczyć do minimum, gdyż znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka - podkreśla wychowawca. Umiejętność obsługi komputera znacznie ułatwi im codzienne funkcjonowanie. Będą mogli załatwić wiele spraw – samodzielnie lub przy niewielkiej pomocy np. wnuków - siedząc bezpiecznie przed monitorem np. zrobić zakupy, zapłacić rachunki, a także skontaktować się z bliskimi przez komunikator internetowy. Komputer jest więc sposobem na kontakt ze światem oraz walkę z wykluczeniem i samotnością – czyli tym, z czym, niestety, wielu seniorów zmaga się na co dzień i niejednokrotnie skłania ich do wchodzenia w konflikt z prawem, aby zwrócić na siebie uwagę, czy też uzyskać niezbędną pomoc – dodaje.
Pomagają sobie i innym
Skazani poza zajęciami edukacyjnymi dotyczącymi profilaktyki zdrowia, konstruktywnych sposobów radzenia sobie z emocjami, biorą także udział w warsztatach ceramicznych. Dzięki nim nie tylko uczą się jak aktywnie spędzać czas wolny, ale także pracują nad poprawą sprawności manualnej – ugniatając i wałkując glinę nawet nie wiedzą, że ćwiczą i likwidują przykurcze. Dzięki temu mogą ćwiczyć dłużej, nie męcząc się oraz nie odczuwając znużenia jak przy tradycyjnych ćwiczeniach. Rozwijają takie cechy jak: cierpliwość, dokładność, a także kreatywność, która może pomóc w rozwiązywaniu życiowych problemów. Wykonane przez nich ozdoby ceramiczne trafiły do paczek wielkanocnych dla podopiecznych Dziennego Domu Pobytu Rodzina w Zabrzu. A zatem osadzeni poprzez udział w programie pomagają nie tylko sobie, pracują nad posiadanymi deficytami, ale także pomagają innym seniorom. Przekonują się, że jesień życia może być wiosną możliwości, jeśli tylko otworzą się na zmiany i wprowadzą korzystne zmiany w swoim życiu.