Dzięki Zabrzu Polska będzie „górniczym” potentatem na światowej liście UNESCO

W Zabrzu w Łaźni Łańcuszkowej Muzeum Górnictwa Węglowego dyskutowano o procesie wpisu zabrzańskich podziemi – Sztolni Królowa Luiza oraz Kopalni Guido – na Listę światowego dziedzictwa UNESCO. To krok w kierunku uzyskania najwyższej formy ochrony dla kluczowych obiektów górniczych.

Dlaczego UNESCO Zabrze? Bo to europejski unikat

Eksperci nie mają wątpliwości: zabrzańskie podziemia to zespół zabytków bez odpowiednika w Polsce, a w Europie porównywalny jedynie z nielicznymi przykładami historycznego górnictwa. W 2022 roku kompleks został nagrodzony Złotym Certyfikatem Polskiej Organizacji Turystycznej, potwierdzając tym swoją rangę.

Do wpisu na listę UNESCO zgłoszono trzy obiekty tworzące spójny, historyczny obraz rozwoju górnictwa węgla kamiennego:

• Kopalnia Królowa Luiza – jedna z najstarszych i najlepiej zachowanych kopalń na Śląsku. W skład kompleksu wchodzi także pokopalniany zespół szkoleniowy z XX wieku.
• Główna Kluczowa Sztolnia Dziedziczna – najdłuższe w Europie zachowane podziemne wyrobisko odwadniająco-transportowe, drążone od końca XVIII wieku.
• Kopalnia Guido – prywatna kopalnia z XIX wieku, później przekształcona w obiekt szkoleniowy i doświadczalny. Dziś to najrozleglejsza i najlepiej zachowana trasa turystyczna górnictwa węglowego w Europie.

Eksperci: „Polska może być potęgą w górnictwie na liście UNESCO”

W trakcie spotkania prof. Bogusław Szmygin z Politechniki Lubelskiej podkreślał, że zgłoszenie zabrzańskich obiektów ma znaczenie nie tylko lokalne, ale ogólnopolskie.

– „Jeżeli do tej listy dojdzie węgiel, to mam przekonanie, że Polska będzie potęgą ukazującą losy górnictwa na liście UNESCO. To otwiera nam dalsze obszary do działania” – mówił ekspert.

Obecnie na liście UNESCO znajduje się 17 polskich obiektów, m.in. Kopalnie Soli w Wieliczce i Bochni oraz zabytki górnicze w Tarnowskich Górach, oraz Krzemionkowski region pradziejowego górnictwa krzemienia pasiastego. Zabrze ma realną szansę do tego grona dołączyć.

Prezydent: przyszłość Muzeum Górnictwa Węglowego jest bezpieczna

Podczas dyskusji ważny głos zabrał prezydent Zabrza Kamil Żbikowski, podkreślając zaangażowanie miasta w proces aplikacyjny i w dalsze funkcjonowanie muzeum.

Prezydent zapewnił, że przyszłość Muzeum Górnictwa Węglowego „jest niezagrożona”, a proces przekazania instytucji do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego ma zostać sfinalizowany w najbliższych dniach – po podjęciu stosownej uchwały przez radnych.

– „Miasto nieprzerwanie wspiera działania muzeum i przygotowania do wpisania obiektów na listę UNESCO” – zaznaczył.

Historyczna szansa dla miasta

Zainicjowany proces to dopiero początek, ale jego skala jest ogromna. Wpis na listę UNESCO nie tylko podniósłby prestiż Zabrza, ale też wzmocnił jego pozycję jako jednego z najważniejszych ośrodków turystyki postindustrialnej w Europie.

Jeśli starania zakończą się sukcesem, UNESCO Zabrze stanie się marką rozpoznawalną na całym świecie.