Dzisiejsza ortodoncja to nie tylko metalowe zamki 

Jeszcze do niedawna leczenie ortodontyczne kojarzyło się głównie z metalowymi zamkami i drutami, które przez wiele miesięcy towarzyszyły pacjentowi w codziennym życiu. Choć klasyczne aparaty stałe wciąż mają swoje zastosowanie, nowoczesna ortodoncja oferuje dziś znacznie więcej – zarówno pod względem estetyki, komfortu, jak i technologii. 

Na przestrzeni ostatnich lat ogromną popularność zyskały przezroczyste nakładki ortodontyczne (tzw. alignery), które umożliwiają skuteczne leczenie wiele wad zgryzu bez konieczności noszenia tradycyjnego aparatu. 

Sprawdź także: Ortodonta Zabrze

Leczenie ortodontyczne tradycyjnymi aparatami 

Choć nowoczesna ortodoncja oferuje wiele innowacyjnych rozwiązań, klasyczny aparat stały z zamkami i łukami nadal pozostaje skutecznym i niezastąpionym narzędziem w leczeniu wielu wad zgryzu. Jego przewaga polega na szerokim zakresie możliwości terapeutycznych, których nie zawsze da się osiągnąć za pomocą nakładek.

Jak działa tradycyjny aparat ortodontyczny?

Składa się z zamków (metalowych, ceramicznych lub szafirowych) przyklejanych do zębów oraz z łuku ortodontycznego, który tworzy odpowiednią siłę do ich przesuwania. Elementy te są regulowane przez ortodontę podczas wizyt kontrolnych, dzięki czemu zęby przesuwają się do odpowiedniej pozycji.

Jakie wady zgryzu można leczyć aparatem stałym?

• dużych stłoczeń i rotacji zębów,
• zgryzu otwartego,
• zgryzu krzyżowego (przedniego i bocznego),
• zgryzu głębokiego,
• zgryzu przewieszonego (klasa II),
• zgryzu tyłozgryzowego (klasa III),
• wad wymagających ekstrakcji zębów,
• trudnych przypadków z zaburzeniami szkieletowymi, które później mogą wymagać leczenia ortodontyczno-chirurgicznego.

Jak przebiega leczenie aparatem stałym?

Leczenie aparatem stałym rozpoczyna się od diagnostyki – ortodonta wykonuje zdjęcia RTG, skany lub wyciski oraz opracowuje indywidualny plan leczenia. Następnie przykleja do zębów zamki i mocuje łuk ortodontyczny, który wywiera siłę przesuwającą zęby do zaplanowanej pozycji.

Po założeniu aparatu może wystąpić kilkudniowy dyskomfort, który stopniowo ustępuje. Leczenie wymaga regularnych wizyt kontrolnych (co 4–6 tygodni), podczas których aparat jest regulowany. 

Po zakończeniu leczenia aparat zostaje zdjęty, a pacjent przechodzi do fazy retencji – nosi aparat retencyjny, by utrwalić efekty. Całe leczenie trwa zwykle do 2–3 lat.

Leczenie ortodontyczne za pomocą przeźroczystych nakładek

Przezroczyste nakładki ortodontyczne, np. Invisalign, to nowoczesna alternatywa dla tradycyjnych aparatów. Zamiast zamków i drutów pacjent otrzymuje serię indywidualnie zaprojektowanych, przeźroczystych nakładek, które stopniowo przesuwają zęby do pożądanej pozycji. Nakładki wykonuje się na podstawie cyfrowego skanu jamy ustnej i szczegółowego planu leczenia.

Pacjent nosi każdą nakładkę przez około 7–14 dni, po czym wymienia ją na kolejną z serii. Nakładki powinny być noszone minimum 20–22 godziny na dobę i zdejmowane są jedynie do jedzenia i mycia zębów. Leczenie jest w pełni przewidywalne: pacjent jeszcze przed rozpoczęciem terapii może zobaczyć wizualizację końcowego efektu w postaci cyfrowej symulacji.

Nakładki są praktycznie niewidoczne i znacznie wygodniejsze w codziennym użytkowaniu. Nie wywołują podrażnień, łatwo utrzymać higienę, a liczba wizyt kontrolnych jest zdecydowanie mniejsza. Czas leczenia zależy od rodzaju wady, ale w wielu przypadkach jest porównywalny lub krótszy niż przy aparacie stałym.

Przezroczyste nakładki szczególnie polecane dorosłym i młodzieży z lekkimi i umiarkowanymi wadami zgryzu. 

Czy warto zdecydować się na nakładki ortodontyczne?

Jest to duże ułatwienie w porównaniu do leczenia tradycyjnym aparatem na zęby. Przezroczyste nakładki to także:

• Dyskrecja – nakładki są praktycznie niewidoczne
• Komfort noszenia – brak zamków i drutów eliminuje ryzyko podrażnień dziąseł i błony śluzowej. 
• Łatwość utrzymania higieny – nakładki można zdejmować do mycia zębów i jedzenia, dzięki czemu minimalizujemy ryzyko próchnicy i chorób przyzębia.
• Mniej wizyt kontrolnych – w porównaniu do aparatu tradycyjnego
• Przewidywalność leczenia – plan leczenia tworzony jest cyfrowo, z możliwością obejrzenia symulacji końcowego efektu jeszcze przed rozpoczęciem terapii.
• Brak ograniczeń dietetycznych – pacjent nie musi rezygnować z twardych czy klejących pokarmów – nakładki są zdejmowane do jedzenia.

A więc co wybrać?

Wybór metody leczenia ortodontycznego nie powinien opierać się wyłącznie na estetyce, komforcie czy popularności danej technologii. Najważniejszym czynnikiem decydującym jest rodzaj i zaawansowanie wady zgryzu, a to ocenia wyłącznie ortodonta. To lekarz, na podstawie dokładnej diagnostyki, decyduje, czy lepszym rozwiązaniem będzie aparat stały czy przezroczyste nakładki.

Choć alignery zyskały ogromną popularność i są świetnym wyborem dla wielu pacjentów, w niektórych przypadkach klasyczny aparat stały pozostaje niezastąpiony. Dlatego należy skonsultować się ze specjalistą, który przedstawi najlepszy i najbardziej skuteczny plan leczenia.