Minimalne wynagrodzenie jest ustalane na drodze polityczno-prawnej. Stanowi ona najniższy próg wynagrodzenia, które przysługuje każdemu zatrudnionemu na jeden etat pracownikowi lub zleceniobiorcy. Wysokość płacy minimalnej jest uzależniona od kwot podanych w ustawie z 10 października 2002 r. (Dz. U. 2017 poz. 847). Co roku, 1 stycznia kwota ta ulega zmianie, a pracodawca (lub zleceniodawca w przypadku umowy o dzieło bądź zlecenia) nie może zaproponować osobie zatrudnionej na cały etat mniej, niż wynosi aktualnie najniższa krajowa.
Co wchodzi w skład najniższej krajowej?
Minimalne wynagrodzenie to ogólna kwota wypłacanej miesięcznie pensji. Oznacza to, że w jej skład wchodzą przysługujące pracownikowi składniki uposażenia oraz pozostałe świadczenia wynikające z umowy z zakładem pracy. W skład najniższej krajowej wchodzi:
- wynagrodzenie zasadnicze (określane najczęściej w stawce miesięcznej, godzinowej lub akordowej),
- dodatki do podstawowej pensji m.in. za staż pracy czy pełnione funkcje,
- nagrody oraz premie,
- wynagrodzenie za niewykorzystany urlop wypoczynkowy,
- tzw. dodatek wyrównawczy.
Minimalne wynagrodzenie na przestrzeni lat
Płaca minimalna z roku na rok jest coraz wyższa. W 2015 pensja brutto wynosiła 1750 zł, obecnie jest to już 2250 zł. Ekonomiści już od wielu lat interesują się tym zagadnieniem. Jednak ich koncepcje oraz wnioski zdecydowanie różnią się od siebie - część z nich uważa, że uregulowana prawnie najniższa krajowa to dobre rozwiązanie, inni postrzegają ją jako sztuczne regulowanie rynku. Co ciekawe, wysokość płacy minimalnej jest zdefiniowana tylko w niektórych państwach Unii Europejskiej, część z nich np. Irlandia czy Wielka Brytania posiada określone jedynie stawki godzinowe.
Najniższa krajowa w Polsce
Biorąc pod uwagę wysokość pensji minimalnej, Polska znajduje się w grupie państw o najniższym wynagrodzeniu. Warto dodać, że zdecydowana większość państw sąsiadujących spotyka się z podobną sytuacją. Aktualnie w Polsce jest to kwota delikatnie wyższa niż 500 euro. Niższą pensję, wynoszącą mniej niż 250 euro otrzymują pracownicy zatrudnieni w Serbii czy Bułgarii. Najbardziej atrakcyjne warunki zatrudnienia nieustannie oferuje Luksemburg. Tam minimalny dochód wynosi prawie 2000 euro miesięcznie.
Ile wynosi minimalne wynagrodzenie w 2019?
Konkretną stawkę określa Rozporządzenie Rady Ministrów z 2017 roku dotyczące minimalnej wysokości stawki godzinowej w 2018 oraz minimalnego wynagrodzenia za pracę. Wysokość najniższej krajowej to ok. 47% przeciętnej pensji w gospodarce. Minimalne wynagrodzenie w 2019 wynosi 2250 zł brutto, czyli 14,70 zł za godzinę. Oznacza to, że pracownik zatrudniony na cały etat otrzyma netto ok. 1634 zł.
Rok 2020 przyniesie spore zmiany w kwestii minimalnego wynagrodzenia. Wysokość najniższych zarobków wzrośnie o 350 zł w porównaniu z kwotą z 2019 roku. Pracownik otrzyma 2600 zł brutto, co w przeliczeniu daje ok. 1878 zł “na rękę”. Stawka godzinowa podniesie się do 17 zł (brutto), czyli 11 zł (netto).
Najniższa krajowa - dodatek za pracę w nocy
Zgodnie z art. 151 kodeksu pracy, każda osoba pracująca w porze nocnej, czyli między godziną 22, a 7 otrzymuje od pracodawcy dopłatę do stałej pensji w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z płacy minimalnej. Oznacza to, że pracownik otrzyma dodatek w wysokości ok. 2,5-2,7 zł.
Stawka godzinowa a wynagrodzenie
To wysokość płacy, którą osoba zatrudniona musi otrzymać za każdą przepracowaną godzinę. Ta stawka obejmuje wszystkich pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o dzieło, umowy zlecenia czy o pracę oraz osoby z własną działalnością gospodarczą.
Jak już wspomniano, najniższa krajowa została uregulowana prawnie ustawą z dnia 10 października 2002 roku o minimalnym wynagrodzeniu o pracę (Dz. U. 2017 poz. 847). Zgodnie z powyższą ustawą każdy pracownik zatrudniony w pełnym wymiarze godzin nie może otrzymać pensji wynoszącej mniej niż stawka ustalonej płacy minimalnej w danym roku kalendarzowym.