Systemy oddymiania to jedna z istotniejszych instalacji w obrębie budynków. W świetle prawa równie ważna jak czujniki wykrywające dym lub ogień. Podobnie jak i one służą poprawie bezpieczeństwa zarówno osób, jak i mienia. Nie warto oszczędzać na przygotowaniu tego aspektu bezpieczeństwa obiektu. Poniżej przedstawiamy podstawowe informacje na temat tego rodzaju systemów.
Dlaczego systemy oddymiania klatek schodowych są tak ważne?
Zacznijmy od pewnej podstawowej informacji. Zdecydowana większość ofiar pożarów cierpi nie tyle z powodu ognia, co ze względu na wdychanie dymu. Dusi on już sam w sobie, a często zawiera toksyczne produkty spalania niektórych rodzajów materiałów, których nie brakuje w budynkach użytkowych. Statystyki są pod tym względem nieubłagane – dziewięć na dziesięć ofiar pożarów to właśnie ofiary dymu.
Warto przy okazji zauważyć, że zadymienie płonących budynków przekłada się również na to, w jakim stopniu można ratować mienie. Niska widoczność i zadymienie po prostu utrudniają efektywne gaszenie płomieni.
Aby zabezpieczać się przed tego rodzaju problemem, należy instalować systemy oddymiania, zwłaszcza w klatkach schodowych, które stanowią element drogi ewakuacyjnej. Systemy kontroli rozprzestrzeniania dymu i ciepła (SHEV) zapewniają odpowiednią wentylację na drogach ewakuacyjnych, zmniejszając poziom ryzyka osób, które kierują się do wyjścia z obiektu.
Wymagania dotyczące systemów oddymiania klatek schodowych
Zgodnie z rozporządzeniem MSWiA w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych oddymianie (urządzenia zapobiegające zadymieniu lub służące do usuwania dymu) należy zastosować:
- W budynkach:
1) niskim (N), zawierającym strefę pożarową ZL II,
2) średniowysokim (SW), zawierającym strefę pożarową ZL I, ZL II, ZL III lub ZL V,
3) niskim (N) i średniowysokim (SW), zawierającym strefę pożarową PM o gęstości obciążenia ogniowego powyżej 500 MJ/ m2. - Klatki schodowe i przedsionki przeciwpożarowe, stanowiące drogę ewakuacyjną w budynku wysokim (W) dla strefy pożarowej PM
- W budynku wysokim (W) i wysokościowym (WW), w strefach pożarowych innych niż ZL IV
- W krytym ciągu pieszym (pasażu), do którego przylegają lokale handlowe i usługowe, oraz w przekrytym dziedzińcu wewnętrznym
- W podziemnej kondygnacji budynku, w której znajduje się pomieszczenie przeznaczone dla ponad 100 osób, oraz budowli podziemnej z takim pomieszczeniem
Powyższe nie wyczerpuje sytuacji, gdzie może być wymagane zastosowanie systemu oddymiania, dlatego każdy przypadek należy rozważyć indywidualnie z kwalifikowanym w tym zakresie specjalistą.
Zastosowanie systemu oddymiania pozwala także na zwiększenie powierzchni strefy pożarowej zgodnie z wyżej wymienionym rozporządzeniem.
W praktyce klatki schodowe służące do ewentualnej ewakuacji powinny być zabudowane oraz zabezpieczone drzwiami w taki sposób, aby do wnętrza nie dostawał się dym. W razie, gdyby jednak tam trafił w samej klatce schodowej dodatkowo powinny znajdować się specjalne rozwiązania służące do wyprowadzania go poza obręb klatki schodowej.
Należy przy tym pamiętać, iż systemy oddymiania klatek schodowych wymagają projektu opartego o właściwe normy i akty prawne, projekt powinien zostać zaopiniowany przez rzeczoznawcę ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych. Elementy systemu oddymiania, takie jak: centrale, napędy, przyciski, zasilacze i okablowanie wykorzystane w instalacji powinny przejść odpowiednie badania i uzyskać po nich świadectwo dopuszczenia CNBOP. Z kolei okna oddymiające muszą posiadać oznakowanie CE, a dodatkowo być w pełni zgodne z wymaganiami normy PN-EN 12101-2.
Nie można tez zapominać, iż konserwowanie systemów oddymiania klatek schodowych musi odbywać się co najmniej raz w roku. Taki wymóg przewiduje prawo (a dokładniej rozporządzenia w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów). W praktyce warto zadbać o częstsze kontrole, ponieważ przekłada się to na niezawodność systemu i bezpieczeństwo.
Niezależnie od wymagań prawnych warto jednak pamiętać, że zarówno instalacja, jak i późniejsze przeglądy, powinny być wykonywane przez profesjonalne firmy – tak, aby uniknąć ewentualnych problemów, które mogą kosztować potem zbyt wiele.