Upadłość konsumencka jest szansą dla wszystkich osób, które popadły w stan zadłużenia nie ze swojej winy i nie wiedzą, jak rozwiązać ten problem. Wymaga ona jednak przejścia przez odpowiednie postępowanie sądowe, które nie zawsze musi zakończyć się umorzeniem wszystkich zobowiązań dłużnika. Czym zatem jest upadłość konsumencka i ile kosztuje?
Upadłość konsumencka
Ogłoszenie upadłości konsumenckiej może dokonać wyłącznie sąd rejonowy, wydział gospodarczy, który przeprowadzi wcześniej odpowiednie postępowanie. Instytucję upadłości konsumenckiej można zastosować względem osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej, a od niedawna także względem osób wykonujących jednoosobowe działalności wpisywane do CEIDG.
Posiadanie nieuregulowanych zobowiązań nie jest jednak wystarczające do tego, aby względem danej osoby można było ogłosić stan upadłości konsumenckiej. Będzie to możliwe dopiero wtedy, gdy stan zadłużenie powoduje niewypłacalność danej osoby, choć nie nastąpiło to z jej winy.
Pojęcie niewypłacalności zostało jednoznacznie zdefiniowane w treści art. 11 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe. Zgodnie z treścią powyższej regulacji, dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Domniemywa się, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące. Dłużnik będący osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, jest niewypłacalny także wtedy, gdy jego zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jego majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące. Do majątku, o którym mowa powyżej, nie wlicza się składników niewchodzących w skład masy upadłości. Do zobowiązań pieniężnych nie wlicza się zobowiązań przyszłych, w tym zobowiązań pod warunkiem zawieszającym oraz zobowiązań wobec wspólnika albo akcjonariusza z tytułu pożyczki lub innej czynności prawnej o podobnych skutkach.
Domniemywa się, że zobowiązania pieniężne dłużnika przekraczają wartość jego majątku, jeżeli zgodnie z bilansem jego zobowiązania, z wyłączeniem rezerw na zobowiązania oraz zobowiązań wobec jednostek powiązanych, przekraczają wartość jego aktywów, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące. Sąd może oddalić wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli nie ma zagrożenia utraty przez dłużnika zdolności do wykonywania jego wymagalnych zobowiązań pieniężnych w niedługim czasie.
Postępowanie o ogłoszenie upadłości konsumenckiej
Upadłość konsumencka nie powstaje z mocy samego prawa, niezbędne w tym zakresie jest wszczęcie oraz przejście przez postępowanie sądowe. Następuje to na wniosek samego dłużnika lub jego wierzyciela.
Wniosek o ogłoszenie upadłości inicjuje postępowanie, którego czas trwania jest bardzo zróżnicowany i zależy od wielu różnych okoliczności. Największe znaczenie ma tutaj wielkość istniejącego zobowiązania, liczba wierzycieli, dotychczasowe zachowanie dłużnika oraz jego możliwości majątkowe i dochodowe. Im bardziej zadawniona i skomplikowana sprawa, tym większe prawdopodobieństwo, że potrwa ona nawet kilka lat. Na szczęście w trakcie trwania omawianego postępowania zawieszeniu ulegają wszelkie czynności egzekucyjne względem dłużnika, tak, aby nie popadł on w większe zaległości finansowe. Jeśli sąd uzna za zasadne orzeczenie upadłości konsumenckiej, zobowiązania mogą zostać w całości lub odpowiedniej części umorzone.
Koszty postępowania o ogłoszenie upadłości konsumenckiej
Zainicjowanie upadłości konsumenckiej wymaga poniesienia opłaty sądowej od składanego wniosku – nie jest ona zbyt wygórowana i wynosi dokładnie 30 zł. Opłatę tę uiszcza się na konto sądu, który będzie rozpatrywał daną sprawę, robi się to wraz ze złożeniem wniosku o wszczęcie postępowania.
Opłata od wniosku nie jest jednak jedynym kosztem, który trzeba będzie ponieść w ramach postępowania upadłościowego. Bardziej znaczące są koszty stanowiące wynagrodzenie syndyka, których wysokość zależy od ilości czynności podejmowanych przez ten podmiot. Minimalne i maksymalne kwoty wynagrodzenia syndyka wynoszą co do zasady od 1/4 do dwukrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, czyli aktualnie od około 1300 do prawie 11000 zł netto.