W Rankingu Finansowym Samorządu Terytorialnego przeanalizowano kondycję finansową 2792 miast, gmin i powiatów w Polsce. Jak wypadło Zabrze?
Ranking Finansowy Samorządu Terytorialnego w Polsce jest szczegółową analizą stanu finansowego 2792 jednostek samorządu terytorialnego. Lista została przygotowana przez ekspertów Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Raport za 2018 rok został zaprezentowany podczas V Europejskiego Kongresu Samorządów w Krakowie.
Ranking opracowano poprzez podział na 5 kategorii: gminy wiejskie, gminy miejsko-wiejskie, gminy miejskie, miasta na prawach powiatu i powiaty ziemskie. Podstawa ich oceny to takie wskaźniki, jak (według danych za 2018 rok):
- Udział dochodów własnych w dochodach ogółem
- Relacja nadwyżki operacyjnej do dochodów ogółem
- Udział wydatków inwestycyjnych w wydatkach ogółem
- Obciążenie wydatków bieżących wydatkami na wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń
- Udział środków europejskich w wydatkach ogółem - bez poręczeń
- Relacja zobowiązań do dochodów ogółem
- Udział podatku dochodowego od osób fizycznych w dochodach bieżących
Autorami rankingu są dr Krzysztof Jakóbik (Katedra Gospodarki Publicznej, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie), dr Katarzyna Owsiak (Katedra Finansów Samorządowych, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie), dr Katarzyna Peter-Bombik (Instytut Spraw Publicznych, Uniwersytet Jagielloński), dr Piotr Sołtyk (Katedra Finansów Samorządowych, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie), prof. dr hab. Krzysztof Surówka (Kierownik Katedry Finansów Samorządowych, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie) i mgr Mateusz Winiarz (Katedra Polityki Gospodarczej, Uniwersytet Jagielloński, przewodniczący Regionalnej Komisji Orzekającej w Sprawach o Naruszenie Dyscypliny Finansów Publicznych przy Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Krakowie).
W grupie 66 miast na prawach powiatu w 2018 roku najlepsze wyniki uzyskały:
- m. st. Warszawa
- Sopot
- Siemianowice Śląskie
- Gdańsk
- Poznań
Zabrze zostało sklasyfikowane na 47. pozycji, co stanowi awans o 4 miejsca w stosunku do pierwszej edycji rankingu kondycji finansowej JST (wtedy nasze miasto zajęło 51. miejsce). Znacznie wyżej od Zabrza znalazły się sąsiednie Gliwice, które zajmują 13. miejsce w Polsce. Zaliczyły jednak duży spadek – w pierwszej edycji rankingu wygrały wśród miast na prawach powiatu.
Wyżej na liście – na 35. miejscu – znalazła się Ruda Śląska, która zaliczyła jednak spadek o 5 „oczek”, na 45. miejscu uplasował się sąsiedni Bytom (wzrost, z zajmowanej poprzednim razem 56. lokaty), a duży wzrost zanotowały Tarnowskie Góry – z 51. miejsca za 2016 rok na 32. pozycję w 2018 roku.
W grupie 1548 gmin wiejskich najlepsze wyniki w rankingu uzyskały:
- Dobra Szczecińska (woj. zachodniopomorskie)
- Michałowice (woj. mazowieckie)
- Kleszczów (woj. łódzkie)
- Stawiguda (woj. warmińsko-mazurskie)
- Osielsko (woj. kujawsko-pomorskie)
Wśród sąsiadujących z Zabrzem gmin wiejskich Gierałtowice (powiat gliwicki) zajęły 406. miejsce, notując spory spadek z 359. pozycji za 2016 rok, a należące do powiatu tarnogórskiego Zbrosławice awansowały znacząco z 235. lokaty na 169. miejsce.
W grupie 314 powiatów ziemskich w 2018 roku najlepsze wyniki uzyskały:
- powiat poznański
- powiat wrocławski
- powiat pruszkowski
- powiat bydgoski
- powiat legionowski
W naszym regionie wysoko znalazły się: powiat gliwicki (20. miejsce – spadek z 15. pozycji w 2016 roku) i powiat tarnogórski (51. miejsce – spory wzrost z 95. miejsca w poprzednim rankingu).