Nasza zabrzańska Biblioteka zajęła II miejsce w ogólnopolskim konkursie „Regionalizm-Specjalność Bibliotek” organizowanym przez Poradnik Bibliotekarza.
– Jest nam niezmiernie miło, że nasze działania regionalne zostały docenione – komentuje Tomasz Iwasiów, dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej w Zabrzu. – Składają się na nie zarówno standardowe prace merytoryczne, jak i gromadzenie zbiorów zwartych i ciągłych, prowadzenie bibliografii Zabrza, czy też zbieranie lokalnych materiałów w zbiorze dokumentów życia społecznego. Wszystkie te prace i usługi kumulują się w Wypożyczalni Popularnonaukowej przy ul. Wyzwolenia 4, gdzie utworzyliśmy Pracownię Regionalną – dodaje dyrektor Iwasiów.
Działalność wydawnicza zabrzańskiej biblioteki
Aktywność regionalna zabrzańskiej MBP ma również wiele innych przejawów. Jedną z istotniejszych, mającą już wieloletnią tradycję, jest działalność wydawnicza, której głównym projektem jest opracowywana od dziesięciu lat seria “Dzielnice Zabrza”. Każdy tom posiada taki sam układ. Zaczyna się od krótkiej historii dzielnicy, podkreślającej jej odrębność. Następnie omawiane są dwie instytucje, bez których nie można mówić o wspólnocie lokalnej – kościół oraz szkoła. To one bowiem nadają jej indywidualny charakter. Najważniejszą częścią jest rozdział zatytułowany “Życiorysami pisane”, w której głos oddawany jest samym mieszkańcom, opowiadającym o swoich rodzinach, losach, przedstawiając w ten sposób prywatną historię dzielnicy. Całość zamyka “Spacer po dzielnicy”, który opowiada, na ile to tylko możliwe, o materialnych śladach, zarówno tych zachowanych, jak i już nie istniejących, które mają wpływ na charakter dzielnicy.
Książką łączącą działania regionalne Biblioteki z zaprezentowaniem szerokiego obrazu życia kulturalnego miasta oraz historii Biblioteki jest natomiast wydana w 2020 r. publikacja jubileuszowa “Obecność słowa w Zabrzu”. Całość została podzielona na dwie części. Pierwsza to obraz historii instytucji. Są tu wspomnienia pracowników, które pokazują jak bardzo zmieniała się przez lata. Można też znaleźć artykuły przekrojowe o podejmowanych przez MBP w Zabrzu działaniach, w tym również regionalnych. Druga część to próba opisu w przekroju życia kulturalnego miasta. Znajdziemy tu obszerny artykuł o zabrzańskich pisarzach, wykazy ludzi pióra związanych z miastem i tych, którzy gościli tu prezentując swoją twórczość. Przeczytamy też o interesujących konferencjach humanistyczno-literackich, a także szkice o znanych pisarzach stąd się wywodzących: Stanisławie Bieniaszu, Horście Eckercie (Janoschu), Florianie Śmieji oraz Romanie M. Frenklu.
Jedną z propozycji, już spoza działalności edytorskiej, o której warto wspomnieć, jest skierowany przede wszystkim do najmłodszych odbiorców projekt „Zabrze jak z bajki”, którego motywem przewodnim były legendy i baśnie śląskie – często już zapomniane, a będące uniwersalnym nośnikiem dziedzictwa kulturowego regionu. W ramach projektu odbyły się spotkania z autorami zbiorów baśni śląskich: Waldemarem Cichoniem, Bernardem Szczechem i Małgorzatą Zalewską-Zemłą.
Przy pogłębianiu lokalnej tożsamości nie zapominamy też o osobach dorosłych. Ważne miejsce zajmują spotkania z postaciami, które pochodząc z ich rodzinnego miasta zaistniały w szerokim świecie, m. in.: Michałem Rosą, Florianem Śmieją, Romanem Nowotarskim, Markiem Harnym, Stanisławem Bieniaszem i wieloma innymi.
Współpraca z innymi instytucjami kultury
Nie mniej istotna jest współpraca biblioteki z innymi lokalnymi instytucjami, czy towarzystwami, które również starają się zachowywać i przekazywać wiedzę o regionie, a zwłaszcza o jego lokalnej części. Chodzi m.in. o współpracę z Ogniskiem Pracy Pozaszkolnej nr 4 w Zabrzu, Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, katowickim oddziałem Instytutu Pamięci Narodowej czy też Grupą 18 Obsydian.
Jedną z ostatnich ofert zabrzańskiej Biblioteki z 2020 r., która wzbudziła ogromne zainteresowanie, był cykl odczytów śląskich znawców sztuki Irmy Koziny, Jacka Kubika, Tomasza Wagnera z serii „Sztuka w zasięgu ręki”, w czasie których przybliżali świat regionalnej architektury i designu.